Open Hiring als concrete stap naar inclusief werkgeven

“Met Open Hiring laat je als werkgever zien dat je voor iedereen openstaat,” vertelt Jolanda van de Ven, landelijk adviseur Inclusief en Open Hiring bij het Servicepunt Inclusief van UWV, “Bedrijven laten zo aan de buitenwereld zien dat ze inclusief zijn. Bovendien hebben ze een veel groter bereik aan nieuwe collega’s. Kandidaten die ze anders nooit zouden vinden.”

UWV zet Open Hiring in heel Nederland in als een van de 34 oplossingen om mensen te vinden in tijden van arbeidskrapte. “Open Hiring draait om vertrouwen. Vertrouwen dat iemand die zichzelf aanmeldt, dat niet zomaar doet en echt wil werken. Het uitgangspunt is simpel: wie wil werken, krijgt de kans. Geen cv, geen sollicitatiegesprek, geen oordeel vooraf,” legt Jolanda uit. En dat blijkt te werken. Voor werkgevers én werkzoekenden. Wel vragen sommige werkgevers nog om bijvoorbeeld een tiltest om te zien of iemand het werk fysiek aankan of een rondleiding om kandidaten meer te laten zien van de werkplek.

Drempelloze toegang tot werk

Voor veel mensen maakt deze benadering het verschil tussen wel en geen werk. “Ik ken iemand die ooit meester was, maar niet werd aangenomen in de groenvoorziening. Ze vonden hem overgekwalificeerd en waren bang dat hij zou afhaken. Via Open Hiring kon hij toch beginnen. Je wordt niet afgerekend op je verleden. Alleen je motivatie telt.” Het is precies deze drempelloze toegang tot werk die voor veel kandidaten bevrijdend werkt. “Sommige mensen hebben al zo vaak ‘nee’ te horen gekregen, dat ze afhaken door de uitgebreide sollicitatieprocedures die veel bedrijven nog steeds gebruiken. Die drempel nemen we weg.”

De praktijk laat zien dat Open Hiring niet alleen sociaal is, maar ook praktisch. Bedrijven besparen tijd en geld in het wervingsproces. “Geen brieven lezen, geen selectierondes, geen gesprekken. Het is efficiënt en levert gemotiveerde mensen op. Vaak reageren er veel mensen, waardoor je niet iedereen een baan kunt bieden of niet de baan waarvoor ze kwamen. Maar misschien heb je wel nog een andere functie of kun je iemand voorstellen bij een collega-ondernemer die op zoek is naar gemotiveerde mensen.”

‘Als je maar wilt werken’

De aanpak werkt vooral goed in sectoren met veel uitvoerend werk, zoals logistiek, productie, schoonmaak en horeca. “Daar kun je relatief snel iemand inwerken. Maar dat betekent niet dat het niet breder toepasbaar is,” zegt Jolanda. “Het vraagt wel een andere manier van denken van bedrijven. Wat is er écht nodig voor een functie? Moet iemand een bepaalde opleiding hebben, of kun je ook iemand intern opleiden?”

Er zijn inmiddels tientallen inspirerende voorbeelden uit het hele land. Zoals Hotel Smits, dat schoonmakers zocht en besloot mensen via Open Hiring een kans te geven. “Ze stonden echt open. Het maakte niet uit wie je was of waar je vandaan kwam, als je maar wilde werken.” Of restaurant ‘t Zusje in Terneuzen, dat het eigenlijk al jaren zo deed. “Zij organiseerden altijd al informele bijeenkomsten met een groep geïnteresseerden. Als het klikte, konden mensen gewoon beginnen. Toch was het lastig om mensen te vinden. Toen ze officieel met Open Hiring gingen werken, ontstond er ineens een wachtlijst.”

Ambassadeurs in het hele land

Binnen UWV groeit het enthousiasme voor Open Hiring. “We hebben veertig ambassadeurs verspreid over alle arbeidsmarktregio’s. In de ene regio actiever dan in de andere, maar overal is iets gaande,” vertelt Jolanda. Het Servicepunt Inclusief ondersteunt die ambassadeurs met materiaal, trainingen en inspiratiebijeenkomsten. “We zijn met drie mensen landelijk actief. We geven presentaties, maken filmpjes en ondersteunen waar nodig.”

Open Hiring is geen officiële dienstverlening binnen UWV. “Dat betekent dat het grotendeels afhankelijk is van de inzet van individuele adviseurs. Idealiter zouden er in elke regio inclusieadviseurs zijn die zich specifiek richten op dit thema. We werken eraan om die beweging verder aan te wakkeren. Dit doen we door onze collega’s in het land sterker te maken in hun rol, ook in het gesprek met werkgevers. Wat zeg je als een werkgever twijfelt? Hoe neem je drempels weg?”

En die drempels zijn er nog steeds. Sommige werkgevers denken dat ze met Open Hiring ‘kneusjes’ binnenhalen. Mensen die niet gemotiveerd zijn of snel uitvallen. “Maar dat is echt een misvatting,” benadrukt Jolanda. “Het zijn vaak juist de mensen die het meest willen. Die blij zijn dat ze eindelijk een kans krijgen. We zien dat mensen zich sneller ontwikkelen zodra ze eenmaal aan de slag mogen. Werk is vaak een medicijn. Soms beginnen mensen met maar een paar uur per dag, maar groeien daarna door naar een vaste baan of zelfs een andere functie binnen het bedrijf.”

Anders kijken naar selectie

De grootste verandering zit misschien wel in hoe er gekeken wordt naar selectie. “In veel bedrijven voert HR het sollicitatiegesprek, terwijl diegene nooit met de kandidaat gaat samenwerken. Open Hiring legt de focus terug bij de werkvloer. Het draait om doen, niet om praten.”

Open Hiring past volgens Jolanda perfect in de ‘34 oplossingen voor de krapte op de arbeidsmarkt’ van UWV. “Het is een laagdrempelige manier om werkzoekenden én werkgevers met elkaar te verbinden. Wij doen alles kosteloos. Als iemand uit een uitkering komt, levert dat de samenleving direct iets op. En de werkgever? Die krijgt er gemotiveerde mensen voor terug.”

Wat de toekomst betreft is Jolanda positief, maar ook realistisch. “De arbeidsmarkt verandert snel. Robotisering, zelfscankassa’s, AI. Dat gaat allemaal invloed hebben. Vlak ook de vergrijzing niet uit. Als we nu denken dat er krapte is, over een aantal jaren wordt het alleen maar erger. Veel mensen gaan dan met pensioen. Juist dan is het belangrijk om ook de mensen die nu nog aan de kant staan, te benutten. Open Hiring kan daarbij helpen. Niet als wondermiddel, maar als concrete stap naar meer inclusief werkgeven.”